Na een paar mooie reizen naar Mexico en Vietnam wordt het weer tijd om in Nederland mooie dingen te ondernemen. En nu ik nog steeds bezig ben met mijn wandelchallenge is een wandeling op een vrije zaterdag of zondag een fijne uitdaging. Het Twiske kende ik alleen van de borden langs de A8, dus hoog tijd om eens een mooie wandeling te maken in dit prachtige recreatiegebied.
Het ontstaan van het Twiske
Al op landkaarten van de 13e eeuw is te zien dat er hier een riviertje liep, het Twiske. Naast dit riviertje lagen veenweiden en dorpjes en rondom werd turf gewonnen. Eerst uit het hoogveen, maar toen dat op raakte begon men met het baggeren van het laagveen. Het natte veen werd op de smalle stukken land te drogen gelegd. Er ontstond op die manier een afwisselend landschap van legakker en petgaten of dellen.
Aan het begin van de twintigste eeuw is men begonnen met het gebied in te polderen als werkverschaffingsproject, maar de kwaliteit van de grond was niet goed voor landbouw, dus werd er in de jaren vijftig weer mee gestopt. Het zand vanonder het veen werd gebruikt bij de aanleg van de Coentunnel. En zo ontstond de 40 meter diep zandwinningsplas, de Stootersplas.
Begin van recreatiegebied het Twiske
Halverwege de jaren zestig is er begonnen met plannen te maken voor een recreatiegebied rondom deze Stootersplas. In de plannen was het belangrijk om een balans te vinden tussen sport en recreatie, de mooie natuur en het behoud van het Waterlandse karakter. Aan de zuidkant is het gebied wat droger ten op zichte van de noordkant, dat drassig is. Het Twiske is zo’n 650 hectare groot en bestaat voor een derde uit water. Maar saai wordt het nooit want er is zoveel te zien.
Parkeren in het Twiske
Naast de water recreatie kun je in het gebied ook prachtige wandelingen maken. En dat was waarom ik naar het Twiske ging. Thuis had ik mij verdiept in een plekje om te parkeren. Het blijkt dat er verschillende parkeerplaatsen zijn, door het hele gebied verspreid. De hoofdingang is in Oostzaan en daar kom je, door op de A8, afslag 1 Oostzaan/Het Twiske te nemen. Volg daarna gewoon de borden. Er zijn verschillende ingangen, met de meest bijzondere namen: Zuiderlaaik, Twiskeweg, Etensroer, het Luyendijkje Zuid, het Luyendijkje Noord, De Lange Jap, Polderweg en de Marsenweg. Ja en welke moet je dan kiezen??? Het maakt eigenlijk niet uit. Voor het parkeren betaal je 3,50 € voor de eerste drie uur, en blijf je langer, 6,- € voor de hele dag. Deze inkomsten worden weer gebruikt om het gebied te onderhouden, dus dat is een prima initiatief.
Wandelen in het Twiske
Ook deze keer hebben we weer geprobeerd om een route te volgen, maar dat is ook nu weer mislukt. Door het hele gebied staan paaltjes met verschillende kleurtjes en dus verschillende routes. Thuis had ik al bedacht waar ik allemaal wilde gaan kijken, maar in “real life” bleek dat toch lastiger. Niet alle bezienswaardigheden die ik wilde zien, lagen aan dezelfde route, dus we zijn weer verschillende keren van kleur veranderd. Dat maakte onze wandeling weer heel afwisselend en we hebben veel gezien. Ik raad je dan ook aan, om net als wij de auto ergens te parkeren, een foto te maken van het bord met de wandelroutes er op, en je eigen plan te trekken. Mocht je even willen checken waar je bent, dan heb je altijd nog de foto op je telefoon staan.
Wat kun je tegenkomen onderweg?
Ik liep in mei in het Twiske, en dan zijn er natuurlijk andere bloemen, planten en dieren “actief” dan in een ander seizoen. Toen wij er waren was er net een explosie geweest van al het groen. De bomen liepen na een hele koude periode in ene uit. Het fluitenkruid stond tot halverwege mijn buik. Wist je trouwens dat je dit ook kunt eten? Het blad kan worden gegeten in een salade en het wordt gebruikt als toevoeging en smaakmaker bij ovenschotels en in soepen. Vooral de kleine bloemetjes doen het leuk als garnering. Je kunt van de gedroogde bloemen ook thee zetten en dat smaakt een beetje naar anijs.
Naast de mooie bloemenvelden en de verschillende bomen en struiken, leven er ook dieren in het Twiske. Vanuit de vogelkijkhut heb je een mooi uitzicht op het water en er staan borden met de vogels en eenden die je er tegen kunt komen. Maar niet midden op de dag, dan doen ze waarschijnlijk allemaal siësta. We hebben wel een baardmannetje gezien, maar de foto bleek een bewogen momentje.
Twiske Haven
Door het afwisselende landschap lopen we op een gegeven moment bij Twiske Haven. In een soort inham van de Stootersplas ligt een tot restaurant omgetoverde oude botenloods. Je kunt hier zeven dagen per week neerstrijken voor een kop koffie, een lekkere lunch of uitgebreid dineren. Maar feestjes of vergaderingen kunnen ook hier gehouden worden. Daarnaast kun je hier van april tot oktober verschillende vaartuigen huren, zoals een kayak, een sup, een waterfiets of zeilboot. Wil je misschien liever op land blijven dan kun je boerengolf spelen, boogschieten of andere teambuilding activiteiten doen. Ik moet zeker nog een keer terug!
De Schotse Hooglanders
Na de haven lopen we weer verder. We komen door het gebied waar de Schotse Hooglanders lekker grazen. Ik vraag een andere wandelaar of hij ze heeft gezien. Nee hoor, niks gezien. Ik vind het jammer, want ze zijn altijd zo leuk. Tien meter verder kijk ik rechts en daar staan de dames hoor. Onverstoorbaar te grazen, met de voetjes in het water. De runderen staan hier het hele jaar. En krijgen alleen in de winter wat extra hooi. Bij Twiske Haven maken ze gerechten waarin het vlees van deze runderen worden verwerkt.
De Twisker molen
Langzaam komen we weer terug bij ons beginpunt. Ik had natuurlijk al de molen langs de weg zien staan, maar we wilden eerst een stuk gaan lopen, maar nu moet ik natuurlijk even dichterbij gaan kijken. Het hek is nog open, dus we lopen even naar binnen. We worden vriendelijk begroet en we mogen even rondkijken. Ik ben gek op molens en als ik naar binnen mag is dat helemaal leuk.
De Twiske molen is een poldermolen en een van de weinige die nog in gebruik is. Deze achtkantige rietgedekte binnenkruier zorgt er voor dat het waterpeil in de Twiskepolder op peil blijft. Door middel van een vijzel wordt het water anderhalve meter omhoog, naar de andere kant van de dijk verplaatst. Via de Zuidwestplas, de boezem, komt het water uiteindelijk via het Noordzeekanaal in de Noordzee terecht. Als er te weinig wind is, kan de vijzel ook met een motor elektrisch aangedreven. De polder is niet aangesloten op andere wateren, en vult zich alleen door de regen. Daardoor is het water heel schoon.
De molenaar woont met zijn gezin in de molen en beheert ook de omliggende tuin, waarin een moestuin, het erf, een geitenwei en stal, en de boomgaard. Als we een rondje over het erf hebben gelopen en weg willen gaan, raken we aan de praat met de zoon van de molenaar. Hij vertelt ons over de kap en de onderliggende balken, die er tijdens een kleine tornado in 2016 afgewaaid is. Het anderhalve ton zware gevaarte kwam 100 meter verderop in het water terecht. Gelukkig niemand gewond. Hoe alles weer opgebouwd is kun je lezen bij de molen.
We hebben trouwens geluk gehad, want de molen is bijna nooit open voor publiek. Enkel twee keer per jaar, in mei met de Nationale Molendag en ergens in september. Hou het maar in de gaten zou ik zeggen. Voor mij was dit de kers op de taart van een hele mooie middag in recreatiegebied het Twiske.
Even praktisch
- Parkeren kan bij verschillende goed aangegeven parkeerplaatsen, langs de rand van het gebied.
- Koop je uitrij kaartje voor je naar de uitgang rijdt. Er staan op verschillende plekken betaalautomaten
- Kosten zijn 3,50 € voor drie uur en 6,00 € voor een hele dag. Ga je vaker, dan is een abonnement voordeliger
- De hond mag mee aan de lijn, en mag los in de speciale losloopgebieden en bij de hondenzwemplekken
- Met de rolstoel kom je niet overal, maar er is een route voor skaters waar je ook met de rolstoel goed kan wandelen
- Er is horeca onderweg bij bijvoorbeeld restaurant Twiske Haven en Pannenkoek de Appel
