Een aantal jaren geleden kwam ik er bijna wekelijks, maar nu was het toch al weer een tijdje geleden dat ik in Arnhem was. Samen met een vriendin ging ik weer een dagje naar deze leuke stad. Het doel was om te shoppen, maar toen ik in de winkelstraat liep, zag ik de toren van de Eusebiuskerk boven de daken uitsteken en wist ik weer dat die ook op mijn verlanglijstje stond. De Eusebiuskerk heeft namelijk het hoogste uitje van Arnhem.
Geschiedenis van de Eusebiuskerk
Voordat de Eusebiuskerk werd gebouwd, was er op deze plek al een andere kerk: de Sint Maartenskerk. Fundamenten hiervan zijn in 1959-1960 ontdekt toen de Eusebiuskerk weer werd opgebouwd na de verwoestingen in de Tweede Wereldoorlog. In 893 is de kerk eigendom van een klooster in Prüm in Duitsland. De kerk wordt dan verbouwd tot een Romaanse basiliek. De fundamenten van deze basiliek zie je ook in de kelders van de Eusebiuskerk.
Karel van Gelre
Wat opvalt als je de kerk binnen loopt, is het praalgraf achterin de kerk. Het is het graf van Karel van Gelre. Geboren in Grave in 1467. Hij voerde decennia lang oorlog tegen de Habsburgers om de macht in Gelre, samen met zijn maarschalk Maarten van Rossum. Ze waren niet erg zachtzinnig: er werd geplunderd, gegijzeld, gemarteld en geëxecuteerd. Karel van Gelre was ook een goed bestuurder, hij zorgde er onder andere voor, dat de dijken werden beheerd en de sloten onderhouden. Hij heeft de Rijn laten verleggen tot bij Arnhem, waardoor het een welvarende stad werd.
In 1538 overleed Karel van Gelre op 70-jarige leeftijd. Hij had in zijn testament laten vastleggen dat hij in Monnikhuizen begraven wilde worden. De bevolking van Arnhem was het daar niet mee eens. Het gebalsemde lichaam werd in de grafkelder van de Eusebiuskerk bijgezet. Zijn ingewanden gingen naar Monnikhuizen, en zijn hart werd begraven in de Minderbroederkerk. In 1911 is alles samengebracht in de grafkelders van de Eusebiuskerk.
Het graf van Karel van Gelre
Het praalgraf is gemaakt van zwart marmer en wit albast. Niemand weet wie het ontworpen heeft, maar indrukwekkend is het wel. Bovenop een beeld van de hertog in wapenuitrusting. Zijn hoofd rust op een kussen. Aan zijn voeten een kussenrol en zijn helm. Rondom het lichaam waken zes gouden leeuwen. De zijkanten bevatten zestien albasten reliëfs. Het is bijzonder dat het nog in zo’n goede staat is. Nadat er in 1633 een gewelf instortte werd het graf beschadigd. Het is hersteld, maar het kleurverschil is nog zichtbaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is er een betonnen muur aangebracht om het graf te beschermen. Tijdens de slag om Arnhem bleef het graf daardoor gelukkig intakt.
Audiotour Eusebiuskerk
Al deze leuke weetjes hoor je onder andere via de audiotour die je krijgt bij de entree van de Eusebiuskerk. Wij hebben deze audiotour eerst gedaan. En natuurlijk zijn we ook het ijzeren trapje achterin de kerk afgedaald naar de grafkelders. Naast dat je langs de fundamenten van de kerk loopt, zie je ook de overblijfselen uit de graven en ornamenten van de kerk. Ook de loden kist met de overblijfselen van Karel van Gelre staat daar in een nis tentoongesteld.
De toren van de Eusebiuskerk
Nadat we de kerk hebben bekeken, lopen we naar de toren. Een vrijwilliger legt ons uit hoe nu verder. Tijdens de laatste restauratie is er een panoramalift in de toren geïnstalleerd. De Eusebiuskerk is de enige kerk in Europa met een lift. Daarmee kunnen we naar de zevende etage. Dat scheelt een hoop klimwerk. Vanaf de zevende nemen we eerst de smalle wenteltrap naar de achtste verdieping. We zijn dan op 80 meter hoogte, het hoogste punt van Arnhem. We hebben een prachtig uitzicht over de stad en de Rijn, met helder weer kijk je naar de Betuwe en de Veluwezoom.
De glazen balkons van de Eusebiuskerk
Het leukste en hoogste uitje van Arnhem zijn de glazen balkons aan de zijkant van de toren. Als je vanaf de grond omhoog kijkt, kun je ze al zien. De balkons hangen op 60 meter hoogte en je kunt er met zes personen op staan. Gelukkig was het toen wij er waren rustig, nu konden we op eigen tempo de stap wagen. Het blijft gek dat je er door de glazen bodem , toch onwennig op stapt. Natuurlijk hebben wij ook een selfie gemaakt als bewijs van onze “dappere” stap. Kijk trouwens ook naar boven, daar zie je aan de toren enkele Disney figuren, maar ook een mannenhoofd met een bril op. Het is Dominee Foeken, die tijdens de renovatie kritiek had op het plaatsen van strip- en sprookjesfiguren in plaats van de traditionele duiveltjes als waterspuwers. Grapje van de beeldhouwer.
Geschiedenisles
Behalve dat je een spectaculair uitzicht hebt, krijg je onderweg ook een stukje geschiedenis van de Eusebiuskerk mee. In de toren is een presentatie van de Slag om Arnhem, de evacuatie van de stad en de wederopbouw. Op de eerste etage in een van de torenkamers, beleef je zondag 17 september 1944, tijdens een kerkdienst hoor je de vliegtuigen aankomen vliegen, de bommen die ontploffen en de vallende stenen. Je ziet de vrijwilligers die de toren proberen te behouden en de branden in de kerk blussen. Indrukwekkender dan de geschiedenisles vroeger op school.
Even praktisch in de Eusebiuskerk
- De kerk is dagelijks geopend van 10.00-17.00. Sommige feestdagen is de kerk gesloten, check de juiste tijden hier.
- Na 16.00 uur wordt er geen toegangsticket meer verkocht en de laatste lift naar boven gaat om 16.15 uur.
- Een ticket kost 16,- euro voor volwassenen, kinderen van 8-18 jaar 7,50 euro.
- Museumjaarkaart is gratis.
- Rolstoelen kunnen beperkt naar binnen, helaas zijn de glazen balkons niet bereikbaar in een rolstoel
- Honden mogen niet naar binnen, hulphonden wel.
- De Eusebiuskerk bezoeken is goed te combineren met een bezoek aan de gezellige binnenstad van Arnhem
Voor meer leuke dagjes uit in Nederland kijk je hier.
