In deze Kersttijd ontkom je er niet aan om een kerststal te bezoeken. In elke stad is wel een kerststal in een kerk of zelfs een levende kerststal. Eigenlijk heb ik niks met de Kerstdagen. Met een Vader die op eerste Kerstdag jarig was, zat het huis altijd vol met familie toen we klein waren. We hadden wel altijd een door mijn Vader zelfgemaakte kerststal en de nodige versiering boven de schilderijen en aan de lampen. Maar toen ik op mezelf ging wonen, kwam er wel een boom, maar geen kerststal. En zelfs de boom haal ik nu niet meer in huis.
Kerst tradities
Ik kan wel genieten van de tradities van kerst, zoals een mooie kerststal. Als klein meisje vond ik het fantastisch als ik de beeldjes mocht groeperen in het gedroogde mos van de kerststal. Het is leuk dat er nu in Museum Catharijne Convent een kerststal is, met in het decor iconische Utrechtse gebouwen. Daar wilde ik graag een kijkje nemen.
Naar de kerststal
Als je door de deur van Museum Catharijne Convent naar binnen komt, loop je langzaam een andere wereld binnen. De rode loper is voor ons uitgelegd en die volgen we de Pandhof in. Tussen een bos van kerstbomen staan ook al figuren uit de kerststal. Herders met hun schapen en geiten, die door de engel op de hoogte worden gebracht dat Jezus is geboren. Marktlui met hun waren, en de drie koningen onderweg met hun kamelen.
In de Catharina kathedraal
Over de rode loper lopen we de Catharina kathedraal binnen. De kerk is sowieso prachtig om te zien, dus voor we de rode loper volgen, laten we dat eerst op ons inwerken. Daarna schuiven we achteraan in de rij naar de twee kasten die achterin de kerk staan en kan ik me ondertussen even verdiepen in de geschiedenis van deze kerststal.
Geschiedenis van de Napolitaanse kerststal
De kerststal komt oorspronkelijk uit Napels. Het is een unieke achttiende-eeuwse kerststal. In die tijd verzamelden rijke families kerststalfiguren. Dat leidde tot een “harde competitie” wie de mooiste, grootste en kostbaarste kerststal had. De grootste barok- en rococo-meesters werkten aan de figuurtjes. Elk figuurtje is uniek en een waar kunstwerk. De hoofden maakten ze van terracotta, de armen en benen van beschilderd hout en de kleding van zijde, katoen, brokaat en wol. Daarnaast is de kleding geborduurd en versierd met pareltjes, ivoor en parelmoer.
De kerststal wordt al sinds 1932 tentoongesteld. De collectie bestond toen uit ongeveer 45 figuren. De Napolitaanse kerstgroep is in de jaren daarna op verschillende locaties tentoongesteld, vanaf 1979 in Museum Catharijne Convent. In de kersttijd zijn er tentoonstellingen waar de kerststal onderdeel van is. En de kerststal wordt elk jaar mooier en groter. In 2019 komt er een hele grote verzameling figuurtjes bij van een verzamelaar.
Restauratie van de kerstfiguurtjes
In 2021 is er een crowd funding georganiseerd door Museum Catharijne Convent. Ruim 300 figuurtjes konden toen worden gerestaureerd. Een deel gewoon in Nederland, maar er zijn ook 200 figuren in Napels gerestaureerd. Ze zijn schoongemaakt, alle losse onderdelen zijn weer vastgezet en de kledingstukken zijn weer aangepast aan de juiste tijd.
De Napolitaanse kerststal
Volgens traditie staat de Napolitaanse kerststal in een achtergrond van Napels in de achttiende eeuw. Dat gaf veel herkenning, ook als je daarna weer naar buiten Napels in liep. Er is gezocht om hetzelfde te creëren in Utrecht. Er is gekeken naar de regels en gebruiken voor de opbouw van een Napolitaanse kerststal.
Jezus, Jozef en Maria horen bijvoorbeeld in een grot of onder een ruïne van een Romeinse tempel. Dat werd dus de Dom, omdat daar ook Romeinse resten te vinden zijn. De winkel van Sinkel doet dienst als herberg. Er is een markt op een werf aan de gracht en vanuit sterrenwacht Sonnenborgh is de ster van de drie wijzen te zien. En ontdek jij het oudste huisje van Utrecht?
Naast de herkenbare gebouwen van Utrecht zie je zo’n 700 kerstfiguurtjes. Er zijn marktkooplui en zwervers. Muzikanten en dronkenlappen. Maar er “lopen” ook olifanten, dromedarissen en struisvogels rond, die de koningen hebben meegenomen. Er zijn zoveel tafereeltjes en scenes, dat je lang niet alles hebt gezien als je in de rij voorbij de kasten bent geschuifeld.
Gaat dat zien
Geïnspireerd door de marktkooplui in de presentatie kan ik na vanmiddag maar één ding zeggen. Gaat dat zien!! Want ondanks dat het behoorlijk druk was, en er een file aan mensen op de rode loper stond, vond ik het heel leuk om de kerststal te bekijken. Zoveel figuurtjes dat je eigenlijk tijd te kort komt. Misschien ga ik deze week nog wel een keer terug. De toegang is gratis en je kunt naar de stal tot en met14 januari 2024. De openingstijden zijn maandag t/m vrijdag van 10.00-17.00, zaterdag van 11.00-17.00 en zondag van 14.15-17.00. Kijk voor de zekerheid ook even op de website, in verband met de feestdagen.
Voor andere leuke uitjes in Utrecht, check hier.
Wanneer is de Napolitaanse kerststal?
Elk jaar is de Napolitaanse kerststal in Utrecht te bewonderen van ongeveer half december tot half januari. De informatie over de exacte data, tijden en tickets kun je terugvinden op de website van het Catharijneconvent.
